نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
2 استاد، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
3 کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
چکیده
در مداخلات و طرحهای معماری معاصر در بناهای تاریخی ایران، تعامل مطلوبی میان قسمتهای تاریخی و اجزای جدید به چشم نمیخورد. این تعاملات تا حدود 50 سال پیش به دلیل حضور معماران سنتی و تداوم پارهای از الگوهای ریشهدار معماری، از آسیبهای کمتری ناشی از مداخلات و ساختوسازهای جدید مصون ماند، اما به تدریج و با فاصله گرفتن از الگوهای اصیل اجتماعی و کالبدی عملا آسیبهای وارده به ابنیه و مجموعههای تاریخی رو به افزایش نهاد. بخشی از روند یاد شده، در اثر فقدان مبانی نظری و رویکرد و نگرش اصولی و همه جانبه، عملا چهرهای آشفته و پریشان به شهرهای تاریخی ما داده و هویت تاریخی و معماری آنها را تا حدود زیادی خدشه‌دار کرده است. لذا رویکرد زمینهگرا حکم میکند که بناهای تاریخی، علاوه بر آنکه چهره مطلوبی برای سکونت و حیات بیابند، بازتابی از ظرایف معماری سنتی ایران را نیز عرضه نمایند. هدف این مقاله کاربردی بوده و روش مورد استفاده توصیفی و تحلیلی، براساس موردکاوی، از طریق گردآوری دادهها، مطالعات کتابخانهای، میدانی و مراجعه به اسناد و مدارک تاریخی و تجزیه تحلیل کیفی میباشد که پس از گردآوری اطلاعات و بررسی عوامل کالبدی و بصری موجود در اینگونه مداخلات مربوط به ابنیه و مجموعههای تاریخی کشورهای اروپایی نظیر آلمان، اتریش و جمهوریچک مورد بررسی قرار گرفتهاند، که ضمن بازدید از آنها ابعاد مختلفی از مداخله مربوط به مصالح مورد استفاده، ارتباط عناصر تاریخی و مدرن از منظر کلی و جزئی، مفاصل در همجواری بخشهای جدید و قدیم و غیره مورد کاوش قرار گرفتهاند. در نهایت دستیابی به پیشنهاداتی اصولی که بتواند مداخلات انجام شده در بناها و مجموعههای تاریخی را از بعد کالبدی، سامانی منظم بدهد مورد نظر است.
کلیدواژه‌ها
- احمدی، بابک (1381). ساختار و هرمنوتیک، نشر گام نو، چاپ دوم، بهار، تهران، ایران.
- بنی هاشم، ام هانی؛و سرور، رحیم؛ زیاری، یوسفعلی (1392). توسعه میان افزا در بافت‌های فرسوده شهری (محله خانی آباد تهران)، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال دهم، شماره 40.
- داداش پور، هاشم؛ تقوایی، علی اکبر؛ قانع، نرگس (1393). بررسی ظرفیت توسعه میان افزا در فضاهای موقوفه شهری: ناحیه 3 منطقه 2 یزد، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 15.
- رضازاده، مجتبی؛ پیغامی، لیلا (1391). روش‌های مدیریت طراحی در جوار آثار معماری مذهبی: نمونه موردی مقبره حاج صفی الدین اردبیلی، فصلنامه علمی – پژوهشی باغ نظر، شماره 23، سال نهم، زمستان ، 47-64.
- شاه تیموری، یلدا؛ مظاهریان، حامد (1391). رهنمودهای طراحی برای ساحتارهای جدید در زمینه‌های تاریخی، نشریه هنرهای زیبا – معماری و شهرسازی، دوره 17، شماره 4، 29-40.
- شولتز، کریستین نوربرگ (1381). معماری، حضور، زمان و مکان، ترجمه علیرضا سید احمدیان، موسسه نشرمعمار، چاپ اول.
- عزیزی، محمدمهدی (1379). سیر تحول سیاست‌های مداخله در بافت‌های کهن شهری در ایران، نشریه هنرهای زیبا، شماره 7، 37-46.
- قدیری، بهرام (1385). ساختارهای جدید در محیط‌های تاریخی، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران.
- محمد مرادی، اصغر؛ محبعلی، محمدحسن (1374). دوازده درس مرمت، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران.
- محمدمرادی، اصغر (1395). مصاحبه حضوری در باب مداخلات صورت گرفته در ابنیه ایرانی مورد نظر این مقاله.
- مسعود، محمد؛ بیگ زاده شهرکی، حمیدرضا (1391). بناهای میان افزا در بافت‌های تاریخی – مبانی طراحی و معیارهای ارزیابی، نشر آذرخش، تهران، ایران.
- معماریان، غلامحسین (1387). معماری ایرانی، نشر سروش دانش.
- مک دونالد، آنگوس (1386). سازه و معماری – تحلیل سازه بسان عاملی شکل دهنده در طراحی معماری، ترجمه محمد احمدی نژاد، نشر خاک.
- مهدوی نژاد، محمدجواد؛ بمانیان، محمدرضا؛ ملایی، معصومه (1390). فرایند طراحی زمینه گرا، تجربه معماری 89-1388، نقش جهان، شماره یک.
- مهدیزاده، فاطمه؛ جاپلقی، غلامرضا (1392). هویت زایی و هویت زدایی- ارزیابی تاثیرات حمل و نقل سریع بر وجوه فرهنگی – میراثی شهرها، سومین کنفرانس بین المللی پیشرفت‌های اخیر در مهندسی راه آهن، تهران.
- ورجاوند، پرویز (1355). استمرار هنر معماری و شهرسازی ایران پیش از اسلام در دوران اسلامی (استخراج از فایل صوتی سخنرانی) نشریه هنر و مردم، شماره 180.
- Friedman D (2010). Historical Building Construction: Design, Materials, and Technology, 2nd Edition.
- Mohammadmoradi A, Abdiardakani H, Japalaghi Gh (2017). The necwssity of conservation and restoration in modern axiological approach to cultural monuments while considering the historical cintinuity, Armanshahr Journal of Architecture, Urban design and urban planning, ISSN: 2538-2365.
- Newman A (2001). Structural Renovation of Buildings: Methods, Details, & Design Examples / Edition 1.
- Rabun JS (2009). Building Evaluation for Adaptive Reuse and Preservation / Publisher: Wiley, John & Sons, Incorporated.
- Rabun JS (2000). Structural Analysis of Historic Buildings: Restoration, Preservation, and Adaptive Reuse Applications for Architects and Engineers / Edition 1.
- Reinold M (2011). Facts the Bundestag at a glance, German Bundestag Publish Relations Division, Edited By: Rauer, Georgia, August, Belin, Germany.
- Warren J, Worthington J, Taylor S (1998). New Buildings in Historic Settings, Architectural Press.
- Worthing D, Bond S (2008). Managing Built Heritage, John Harris (Editor), Wiley-Blackwell Press.
