نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 استاد، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
یکی از موضوعاتی که امروزه توجه بسیاری از معماران معاصر را به خود جلب نموده، انعطاف‌پذیری در طراحی مسکن است. مسکن انعطاف‌پذیر می‌تواند با پاسخگویی به چرخه زندگی کاربران، نیازهای متعدد و متغیر آنان را در ابعاد گوناگون از جمله ابعاد اجتماعی و اقتصادی برآورده نماید. عوامل بسیاری در طراحی مسکن انعطاف‌پذیر تاثیرگذار است که یکی از آن‌ها فضای خیس است. تا آنجا که، در صورت طراحی نامناسب فضای خیس، انعطاف‌پذیری پروژه می‌تواند با مشکل مواجه شود. با توجه به اهمیت غیرقابل‌انکار این فضا در مسکن، نبود پژوهش های کافی در این زمینه، و به منظور افزایش قابلیت انعطاف پذیری در پلان‌های مسکونی، تمرکز این پژوهش بر روی موضوع فضای خیس است. این مقاله از نوع کاربردی بوده و به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. هدف از این پژوهش، معرفی و مقایسه رایج‌ترین الگوهای جایگیری فضای خیس در پلان‌های مسکونیِ انعطاف‌پذیر از طریق بررسی نمونه پروژه‌های معاصر طراحی شده توسط پیشگامان این حوزه است. به این ترتیب که ابتدا با جمع‌آوری و بررسی کیفی پلان‌های منتخب بر مبنای انواع رویکردهای انعطاف‌پذیری، به توصیف و سپس مطالعه‌ی تطبیقی سه الگوی جایگیری فضای خیس در پلان، در دو سطح درون‌واحدی و میان‌واحدی، پرداخته شده است. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که فضای خیس می‌تواند، در قالب جایگیری‌های مختلفِ بررسی شده، به عنوان عنصر جداکننده و یا آزادکننده‌ی فضا ایفای نقش کند، و هر یک از این دو حالت، می‌تواند به انعطاف‌پذیری پلان منجر گردد.
کلیدواژه‌ها
رسولی،آیدا؛ فرهادی، مریم و غفاری، علی. (۱۳۹۶). نقش فضای ارتباطی در دستیابی به واحدهای مسکونی انعطاف‌پذیر، صفه، ش ۷۶، ۱۷-۳۶.
زندیه، مهدی؛ اقبالی، سید رحمان و حصاری، پدرام. (۱۳۹۰). روش‌های طراحی مسکن انعطاف‌پذیر، نقش جهان، ش۱، ۹۵-۱۰۶.
غفوریان، میترا و آقایی، سپیده. (۱۳۹۵). بازشناسی و اولویت‌بندی معیارهای انعطاف‌پذیری در طراحی مسکن آپارتمانی ایران، صفه، ش ۷۴، ۴۱-۶۴.
Albostan D (2009). Flexibility in Multi-residential Housing Projects: Three Innovative Cases from Turkey.
Archdaily (2018). Retrieved from: https://www.archdaily.com/, at March, 2018; 11:32:28AM.
Bostrom JA (1987). Adaptable Housing, A Technical Manual for Implementing Adaptable Dwelling.
Brand S (1994). How buildings learn: what happens after they're built, New York, NY, Viking.
Friedman A (2002). The Adaptable House: Designing Homes for Change, New York: McGraw-Hill.
Froud D, Shearcroft G (2005). Public Nookie Made (Welsh School of Architecture).
Groak S (2002). The idea of building: Thought and Action in the Design and Production of Buildings, Taylor & Francis.
Habraken J (2008). Design for Flexibility, Building Research & Information. Vol. 36, No. 3, pp. 290-296.
Heidegger M (1971). Building Dwelling Thinking, New York: Harper Colophon Books.
Hertzberger H (1991). Lessons for Students in Architecture, (I. Rike, Trans.) Rotterdam: 010 Publishers.
Leupen B (2006). Frame and Generic Space, 010 Publishers, pp. 25.
Oliver P (2003). Dwellings: The Vernacular House Worldwide, London: Phaidon, pp. 166-167.
Rabeneck A, Sheppard D, Town P (1973). Housing Flexibility?. Architectural Design, Vol. 43, pp. 698-727.
Schneider T, Till J (2007). Flexible Housing, Oxford: Architectural Press.
Snozzi L, Vacchini L (1970). Das Werk: Architektur und Kunst = L'oeuvre: architecture et art, Sozialer Wohnungsbau, Vol. 57, Issue 4.
Thomas SP (2013). Building Flexibility, pp. 2.
Van Der Voordt TJM (1990). Building Adaptable Housing- from Theory to Practice, Arch & comfort. Vol. 6, No. 1, pp. 17-38.
