نویسندگان

1 دانشگاه شیراز

2 شیراز

چکیده

بافت های تاریخی شهرهای ایران، در فرآیندی قهقرایی که بیش از هشت دهه از عمر آن می گذرد، تبدیل به محدوده هایی شده اند، با شرایطی ناسازنما [پارادوکسال] که علی رغم برخورداری از بیشترین بالقوگی توسعه فرهنگی و حضور پرتعداد عناصر ارزشمند میراثی، به دلیل دگرگونی و فروپاشی بنیان های دیرپای اجتماعی، امکان بهره مندی از امتیازات توسعه اقتصادی متوازن و استفاده بهینه از داشته ها و ثروت فرهنگی نهفته در بافت، از آن سلب گردیده است. بازآفرینی شهری، با تأکید بر لزوم توسعه یکپارچه شهری، امکان استفاده مؤثر و فعال از میراث تاریخی و معماری شهرها را در چرخه ای که می توان در آن به رونق و توان مضاعف اقتصادی دست یافت، و توجیهی محکم در امتداد و حفظ بنیان ها و ساختارهای تاریخی داشت، در دستور کار قرار داده است. بازآفرینی شهری، مجموعه ای از اقدامات و رویکردهای متنوع را در رویارویی با مسائل مربوط به توسعه معاصر شهری مدنظر د ارد، و به منظور بهترین و کارآمدترین استفاده از بافت های تاریخی، راهبردها و سیاست های منطبق با فرهنگ را طی گذاری از رویکردهای فرهنگی در بازآفرینی تا تثبیت بازآفرینی فرهنگ مبنا پشت سر نهاده است. بازآفرینی شهری فرهنگ مبنا از جمله رویکردهای متأخری است که اهداف احیاء و تداوم حیات شهری در بافت های تاریخی را همزمان دنبال می کند ، و بر اهمیت نقش فرهنگ [در معنایی فراگیر و جامع] و به کارگیری صنایع خلاّق به مثابه عامل اصلی محرّک بازآفرینی و آفرینش مکان تأکید می ورزد. پژوهش حاضر که از نوع کاربردی بوده است، مطالعه ای تفسیری - تحلیلی را با هدف برقراری انسجام و پیوند میان اصول و آموزه های بازآفرینی شهری فرهنگ مبنا و راهبردها و سیاست های قابل اتخاذ در بافت های تاریخی به انجام رسانده است. بدین منظور، پس از استخراج و دسته بندی اصول و آموزه های بازآفرینی شهری فرهنگ مبنا که از طریق تحلیل محتوایی و جمع بست فهرستی از منابع معتبر به دست آمده، بخشی از بافت تاریخی شهر شیراز، به عنوان محدوده ی منتخب اقدامات بازآفرینی فرهنگ مبنا یا قلمرو فرهنگی همگانی، تعریف گردیده است. برشمردن معیارها و روند به گزینی محدوده هدف بازآفرینی، و بازخوانی ویژگی های زمینه ای، منجر به ارائه ی الگوی راهبردی چندلایه در تعریف شیوه ها و سیاست های اقدام در بافت تاریخی گردیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Compiling the Conceptual Framework of Culture-led Urban Regeneration Principles Application in Historic Urban Fabrics (Case Study: Shiraz, Iran)

نویسندگان [English]

  • Sahand Lotfi 1
  • Mahsa Sholeh 2
  • Fatemeh Aliakbari 2
آیت الله زاده شیرازی، باقر و دیگران ( 1359 ). بهسازی محلات فرسوده شهر تهران (بازار- عودلاجان)، اثر، نشریه سازمان ملی حفاظت آثار باستانی
.101- ایران، شمارة 2 و 3 و 4، صص. 3
 
افسر، کرامت الّه ( 1353 ). تاریخ بافت قدیمی شیراز، تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملی. 
.43-
 
پیرنیا، محمدکریم ( 1347 ). بیماری بولوار، هنر و مردم، سال ششم، شماره 69 ، صص. 39 
 
حناچی، پیروز ( 1386 ). بررسی تطبیقی تجارب مرمت شهری در ایران و جهان، تهران: نشر سبحان نور. 
 
 رهنمایی، محمدتقی و عباس زاده، مهدی ( 1390 ). تحول کارکردهای فرهنگی فضاهای شهری تهران، مطالعات شهرهای ایرانی و اسلامی، شماره 3 
.88- صص. 77
 
عزیزی، محمدمهدی ( 1379 ). سیر تحول سیاست های مداخله در باف تهای کهن شهری در ایران، هنرهای زیبا، شماره 7 
 
کردوانی، پرویز و موردغفاری، ونوس ( 1389 ). توریسم و رویکرد نوسازی در طراحی بافت های تاریخی شهری، مطالعه موردی شهر اصفهان، فصلنامه 
جغرافیایی سرزمین، شماره 30 ، تابستان.
،60-
 
لطفی، سهند ( 1390 الف). بازآفرینی شهری فرهنگ مبنا: تأملی بر بن مایه های فرهنگی و کنش بازآفرینی، هنرهای زیبا، شماره 45 ، صص 47 
بهار.
 
لطفی، سهند ( 1390 ب). تبارشناسی بازآفرینی شهری: از بازسازی تا نوزایی، تهران: انتشارات آذرخش.