نویسنده

دانشگاه علم و صنعت

چکیده

مسکن معاصر ایرانی در مقایسه با مسکن سنتی به لحاظ نوع و تعداد ریزفضاها تنوع چندانی ندارد اما باوجود افت کمی ریزفضاهای مسکن معاصر ایرانی، مکان یابی بسیاری از همین ریزفضاهای معدود نیز به درستی انجام نمی شود و غالباً به لحاظ عملکردی، تعارضاتی میان آنها بروز می یابد. این مقاله در صدد پرداختن به این مهم با استناد به متون دست اول دینی است و لذا شاکله اصلی این پژوهش مبتنی بر مسئله «چگونگی مکان یابی ریزفضاهای مسکن معاصر ایرانی از منظر اسلامی» است. پرداختن به این مسئله با استفاده از روشی ترکیبی انجام شده است؛ به این ترتیب که پس از گردآوری داده ها با روش اسنادی-کتابخانه ای، تحلیل آنها با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است و نهایتاً یافته های پژوهش با استفاده از روش استدلالی منطقی استخراج شده است. طبق این یافته ها، برای مکان یابیِ هر یک از ریزفضاهای مسکن معاصر ایرانی (شامل آشپزخانه، پذیرایی، اتاق خواب، سرویس بهداشتی و حمام) اصولی استنتاج شده است که طبق این اصول، مکان یابی ریز فضاها در اغلب الگوهای مسکن معاصر ایرانی به درستی انجام نمی شود و در این خصوص، تعارضات متعددی با سبک زندگی اسلامی مشاهده می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Locating Subspaces in Contemporary Iranian Housing Based on Islamic Lifestyle

نویسنده [English]

  • Mohammad Manan Raeisi

- قرآن کریم ( 1393 ). مترجم: حسین انصاریان، تهران: سازمان دارالقرآن کریم.
 
 ابن بابویه، محمدبن على ( 1362 ). الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
 
 ابن اشعث، محمد بن محمد (بی تا). الجعفریات، تهران: مکتبة النینوى الحدیثة.
 
حائری مازندرانی، محمدرضا ( 1388 ). خانه، فرهنگ، طبیعت؛ بررسی معماری خانه های تاریخی و معاصر به منظور تدوین فرایند و معیارهای طراح ی
خانه، تهران: نشر مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
 
حمزه نژاد، مهدی و صدریان، زهرا ( 1393 ). اصول طراحی خانه از منظر اسلامی و الگوهای کاربردی معاصر، مجله پژوهش ه ای معمار ی اسلام ی،
.58- شماره 4، صص. 76
 
 رئیسی، محمدمنان ( 1395 ). جستاری میان رشته ای در اصول طراحی اتاق خواب با استناد به آموز ه ه ای نَقل ی مکتب اسلام، مجله پژوه ش ه ای
.130- معماری اسلامی، شماره 12 ، صص. 142
 
 سید رضی، محمد بن حسین ( 1414 ق) . نهج البلاغه، قم: هجرت.
 
 شیخ حر عاملى، محمد بن حسن ( 1409 ق). وسائل الشیعه، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلا م.
 
 طباطبائی، سید محمد حسین ( 1417 ق). المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
 
 طوسى، محمد بن الحسن ( 1390 ق). الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
 
قربانی، رحیم ( 1393 ). معماری و شهرسازی مطلوب اسلامی (مطلوبیت های اسلام درباره مسکن)، تهران: شبکه اندیشه.
 
کلینى، محمد بن یعقوب ( 1407 ق) . الکافی، تصحیح على اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
 
 مجلسى، محمد باقر ( 1403 ق). بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العرب ی.
نقره کار، عبدالحمید و رئیسی، محمدمنان ( 1390 ). تحلیل نشانه شناختیِ سامانه مسکن ایرانی برپایه ارتباط لایه های متن / مسکن، نشر یه هنره ای
.5- زیبا معماری و شهرسازی، شماره 46 ، صص. 14
 
نقره کار، عبدالحمید ( 1387 ). درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی، تهران: نشر پیام سیما.
 
 نقی زاده، محمد ( 1388 ). شهر و معماری اسلامی تجلیات و عینیات، اصفهان: نشر مانی.
.47-67 ، - نقی زاده، محمد ( 1392 ). "مسکن ایرانی، مبانی نظری تا جلوه های عینی در گذشته و حال"، نشریه اندیشه معماری، شماره 2
وثیق، بهزاد؛ آزاده، پشتونی زاده و بمانیان، محمدرضا ( 1388 ). مکان و مسکن در اسلام، مجله پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم، شماره 3، صص .
.93-102
 
هاشمی طغرالجردی، سید مجید ( 1390 ). اصول حاکم بر حریم بصری خانه در اندیشه اسلامی؛ بازشناسی تاثیر قاعده لا ضرر بر ضوابط و مقررات
معماری و شهرسازی مرتبط با حریم بصری خانه، رساله دکتری معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران.