نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا ترابی ¹
• احد نظری ²

¹ کارشناس ارشد مدیریت پروژه و ساخت، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی ; دانشکده معماری و شهر سازی

چکیده

از سال 1391 با تشکیل کمیته‌های نما در شهرداری‌ها و بررسی نماهای طراحی‌شده در فرآیند صدور پروانه، کیفیت نمای ساختمان‌ها مورد توجه قرارگرفته‌است. با این حال، ابعاد کیفی نما و شاخص‌های آن (که همواره محل اختلاف‌نظر کارشناسان بوده‌است) از مهم‌ترین چالش‌های این کمیته‌ها به‌شمار می‌رود. در راستای پاسخ به این چالش، هدف این مقاله، شناسایی شاخص‌های کیفی مرتبط با طراحی نمای ساختمان‌ها و اولویت‌بندی آن‌ها از منظر خبرگان معماری‌وشهرسازی است. به منظور تدقیق و شفافیت هدف و پرسش تحقیق، پژوهش حاضر بر ساختمان‌های مسکونی میان‌مرتبه‌ی میان‌افزای شهر تهران متمرکز شده‌است.
رویکرد این پژوهش در درجه اول پرداختن به مقوله کیفیت در طراحی معماری به طور کلی و سپس تمرکز بر روی نماست. در این راستا ابتدا به منظور شناسایی شاخص‌های کیفیت در طراحی معماری، منابع معتبر علمی مورد مطالعه قرار گرفته که در نتیجه این مطالعه، 40 شاخص کیفی مرتبط با کلیتِ طرح معماری در ۳ بُعد اصلی عملکردی، ماندگاری و تأثیرگذاری و 8 زیرگروه تعریف و طبقه‌بندی شده‌اند. در گام بعد با تمرکز بر نمای ساختمان‌ها از میان این شاخص‌های 40گانه، آن‌هایی که مرتبط با طراحی نمای ساختمان هستند، با مشورت و مصاحبه با متخصصان و خبرگان، غربال‌گری و اصلاح شده‌است.
پس از غربال‌گری شاخص‌ها، مجموعه‌ای از 29 شاخص کیفی مرتبط با طراحی نمای ساختمان‌ها تعیین شده و به منظور اولویت‌بندی شاخص‌ها، در قالب پرسشنامه در اختیار سرپرستان طراحیِ دفاتر مهندسین مشاوره معماری‌وشهرسازی شهر تهران قرار گرفته‌است. این جامعه‌آماری دارای 182 عضو بوده که در این پژوهش با توزیع 132 پرسشنامه و دریافت 126 عدد از آن‌ها روند جمع‌آوری اطلاعات پایان‌یافته‌است.
بر اساس نتایج پرسشنامه‌ها، شاخص‌های امنیت فیزیکی، امنیت روانی، نورگیری، دوام، و آلودگی مهم‌ترین شاخص‌های کیفی طراحی نمای یک ساختمان به‌شمار‌می‌روند. همچنین نتایج حاکی از آن است که معمارانِ شهر تهران در طراحی نمای یک ساختمان بر حوزه‌های محیط‌زیست، سیستم‌های مهندسی ساختمان و شخصیت معماری تأکید بیشتری دارند.

کلیدواژه‌ها

• کیفیت طراحیِ معماری
• شاخص‌های کیفی
• طراحی نمای ساختمان
• ارزیابی کیفیت نما
• ارزیابی کیفی

عنوان مقاله [English]

Identifying buildings facade design quality indicators and their prioritization (with fuzzy approach)

نویسندگان [English]

• mohammad reza torabi ¹
• Ahad Nazari ²

¹ Master of Project Management, Architecture and Urban Planning Faculty, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

² Faculty member of Shahid Beheshti University - Faculty of Architecture and Urban Planning

چکیده [English]

Since 2012, with the formation of facade committees in municipalities and reviewing the facades designed in the licensing process, buildings facades quality has been considered. However, the qualitative dimensions of the facade and its indicators (which have always been the subject of controversy among experts) are among the most important challenges of these committees. In order to answer this challenge, the purpose of this article is to identify quality indicators related to the building’s facade design and their prioritization from the perspective of architecture and urban planning experts. In order to clarify the purpose and question of the research, the present study focuses on medium-sized residential buildings in Tehran.
The approach of this research is to address the issue of quality in the buildings facades design comprehensively and without determining the position and ruling. In this regard, in order to identify quality indicators in architectural design, valid scientific sources have been studied. As a result of this study, 22 quality indicators related to facade design were defined and classified by interviewing and consulting with architecture and urban planning professors and specialists in 3 main dimensions of functionality, Durability and impact, and 7 subgroups.
In the next step, in order to prioritize the indicators, a questionnaire with Likert scale and using fuzzy numbers has been provided to the design supervisors of architectural and urban planning consulting engineers offices in Tehran. This statistical population has 182 members. In this study, the process of collecting information has been completed receiving 126 of them.
Based on the results of the questionnaires, safety, overlook, lighting, and longevity are the most important quality indicators of a building facade design. The results also show that the architects of Tehran focus more on the areas of comfort, engineering systems and the environment in facade building designing.

کلیدواژه‌ها [English]

• Architectural design quality
• quality indicators
• building facade design
• facade quality evaluation
• quality evaluation