نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا اجلی ¹
• زهره ترابی ²
• هومن ثبوتی ²

¹ دانشجوی دکتری، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، ایران

² دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، ایران

چکیده

محیط آموزشی، بعد از محیط خانه و خانواده، بیشترین سطح ارتباط با کودکان را به تعامل می‌گذارد. تاثیر کیفیت فضای آموزشی در تحقق حس تعلق به مکان که فرد را به مکان پیوند داده و هویت افراد و مکان را شکل می‌دهد این امر در محیط‌های آموزشی که دانش‌آموزان خصوصیات حسی، رفتاری و نیازهای ویژه دارند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است .در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص‌های ادراک حسی بر حس تعلق همچنین تأثیر هر کدام از شاخص‌ها، اولویت‌بندی شاخص‌های تاثیرگذار بر حس تعلق دانش‌آموزان انجام پذیرفت. نسبت به هدف تعیین شده یکی از مهمترین سوالاتی که پژوهش حاضر به دنبال پاسخ‌گویی به آن است را چنین می‌توان بیان نمود؛ چگونه می‌توان عناصر شکل دهنده متأثر از الگوهای ادراک حسی در مدارس ‌استثنایی را در قالب استانداردهای طراحی این مدارس به عنوان یک مدل فراگیر تدوین نمود؟ تحقیق حاضر، به روش کمی و کیفی می‌باشد، داده‌های کیفی بـا اسـتفاده از مشـاهدات مسـتقیم، مطالعـه اسـنادی و مصاحبـه بـا متخصصیـن، گـردآوری شـد، سـپس داده‌های کمی در بسـتری پیمایشـی بـه روش تهیه پرسشـنامه طبق طیف لیکرت تنظیم و با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری(SEM) روابط بین متغییرها و میزان تأثیر آنها در مدارس مورد مطالعه توسـط نرمافزار Spss و Amos تحلیـل شـد. نمونه‌گیری نیز با روش خوشه‌ای دو مرحله‌ای انجام و سپس از یک نمونه‌ی تصادفی استفاده شد. یافته‌های این تحقیق نشان داد که بین عوامل ادراک حسی، حواس بینایی نسبت به سایر حواس از اهمیت بیشتری برای این دانش‌آموزان برخوردار می‌باشند. همچنین در بین عوامل حس مکان وجود تعاملات اجتماعی در ایجاد حس تعلق به مکان و رضایتمندی مؤثر می‌باشند. در نتیجه الگوهایی در قالب استانداردهای طراحی در جهت بازآفرینی شاخص‌های ادراک حسی و تقویت روابط و تعاملات اجتماعی دانش‌آموزان که به عنوان عاملی مهم برای حس تعلق آنان به مدرسه تلقی می‌شود ارائه گردید تا راهنمای طراحان باشد.

کلیدواژه‌ها

• الگوهای ادراک حسی
• حس تعلق به مکان
• مدارس استثنایی
• محیط آموزشی

موضوعات

• معماری

عنوان مقاله [English]

The explanation of the models of sensory perception affecting the sense of belonging to a place in Exceptional schools design

نویسندگان [English]

• Zahra Ajali ¹
• Zohreh Torabi ²
• Hooman Sobouti ²

¹ Ph.D. student, Faculty of Architecture, Islamic Azad University, Zanjan Branch, Zanjan, Iran

² Faculty of Architecture, Islamic Azad University, Zanjan Branch, Zanjan, Iran

چکیده [English]

After the home environment, the educational circumference has the highest level of interaction with children. the consequence of the quality of educational space in realizing the sense of belonging to the place shapes the identity of the people. this is especially important in an educational environment where students have peculiar sensory and behavioral characteristics. in this regard, the present research was conducted with the aim of identifying the sensory and influencing indicators of the sense of belonging of students. Regarding the set goal, one of the most important questions that the current research seeks to answer is, How can formative elements affected by sensory perception patterns in exceptional schools be formulated in the form of design standards of these schools as a comprehensive model? The present research is quantitative and qualitative. Qualitative data were collected using direct observations, document study and interviews with experts, then quantitative data were collected in a survey by preparing a questionnaire according to the Likert scale and using the method Structural equation modeling (SEM) of the relationships between variables and their impact in the studied schools was analyzed by Spss and Amos software. Sampling was done by two-stage cluster method and then a random sample was used. The findings of this research showed that among the factors of sensory perception, the senses of sight are more important than other senses for these students. Also, among the factors of the sense of place, the presence of social interactions are effective in creating a sense of belonging to the place and satisfaction. As a result, models were presented in the form of design standards in order to recreate the indicators of sensory perception and strengthen the relationships and social interactions of students, which is considered an important factor for their sense of belonging to the school.

کلیدواژه‌ها [English]

• Learning environment
• Exceptional schools
• models of sensory perception
• sense of belonging to a place