نویسندگان

علم و صنعت ایران

چکیده

علیرغم اقتضای ماهیت طراحی معماری در فرهنگ‌های مختلف و از جمله معماری سنتی ایران، نسبت به محتوا و معنا، مدل­ های طراحی موجود نارسایی­ هایی را در بکارگیری آن نشان می­دهند. پرسش اصلی پژوهش حاضر چگونگی تکمیل و ارتقاء مدل ­های طراحی معماری از بعد محتوا و سازگار نمودن آنها با فرهنگ طراحی معماری متأثر از آموزه‌های محتواگرایانه اسلام است. این تحقیق قصد دارد از طریق اصلاح این مدل‌ها نتیجه‌ای کاربردی و مفید برای حوزه آموزش طراحی معماری، امکان نقد آثار و طراحی کمالگرایانه‌تری را فراهم آورد. پژوهش حاضر از نوع استدلالی و روش تحقیق آن «توصیفی - تحلیلی» و «استدلال منطقی» است. در راستای پاسخگویی به پرسش پژوهش بررسی و تحلیل برخی از مدل­ها از نظر جایگاه محتوا در آنها صورت گرفته است. در این مقاله مدلی «راهبردی - مفهومی» پیشنهاد گشته است که فرآیند اثرگذاری محتوای طراحی بر طرح را با مشخص­کردن عوامل مؤثر بر خلق اثر و تقدم و تأخر هریک، نشان می‌دهد. در این مدل برهم کنش سه عامل محتوا، مسائل طراحی و تأثیرات در یک مدل سه بعدی با تشریح اجزاء هریک بیان گردیده است. این مدل اگرچه از قابلیت تعمیم ­پذیری مناسبی در موضوعات مختلف طراحی برخوردار است، در اینجا بعد معمارانه آن مد نظر قرار گرفته است و به نظر می­رسد بتوان به کمک آن زمینه بهتری را برای آموزش معماری فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Architectural Design Expressing Models for the Enhancement of the Position of Content in Them

نویسندگان [English]

  • Razieh Labibzadeh
  • Mehdi Hamzenejad
  • Mohammad Ali Khanmohammadi

  آهنچیان، محمدرضا (1382). آموزش و پرورش در شرایط پست مدرن، چاپ اول، تهران: انتشارات طهوری.
 
 
اسلامی، سیدغلامرضا (1385). طرح جامع مطالعات راهبردی صنایع دستی ایران، اداره کل پژوهش‌های کاربردی، معاونت پژوهشی، دانشگاه تهران.
 
 
 اسلامی، سیدغلامرضا ( 1387). ارزیابی محیط مصنوع، ارائه شده در کلاس دوره دکتری، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
 
 
اسلامی، سیدغلامرضا (1387). چند صدایی و ضرورت مشارکت مردم در فرآیند طراحی و ساخت در هم اندیشی چند صدایی در هنر ایرانی، فرهنگستان جمهوری اسلامی ایران.
 
 
اسلامی، سیدغلامرضا ( 1384). "الگوی فراموش شده اصل مشارکت مردم در فرآیند طراحی و توسعه درون زا"، مجله بین‌المللی علوم مهندسی، جلد 16، شماره 1، دانشگاه علم و صنعت ایران.
 
 
 اسلامی، سیدغلامرضا ( 1389). مدل توسعه درون زا، کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره، دانشگاه تهران.
 
 
اسلامی، سیدغلامرضا؛ رضا نقدبیشی (1390). توسعة کیفی آموزش معماری در افق ۱۴۰۴، در نخستین همایش ملی آموزش در ایران ۱۴۰۴، ویراسته پژوهشکده سیاستگذاری علم، فناوری و صنعت دانشگاه شریف.
 
 
پنیا، ویلیام و پارشال، استیون (1388). مبانی برنامه‌ریزی معماری، تبیین روش مسئله کاوی، ترجمه: محمد احمدی‌نژاد، ویرایش چهارم تهران: نشر خاک.
 
 
چری، ادیت (1388). برنامه‌ریزی برای طراحی (از تئوری تا عمل)، ترجمه: شهناز پورناصری، تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی.
 
 
حجت، عیسی (1380). سنت و بدعت در آموزش معماری، رساله دکتری معماری، دانشگاه تهران.
 
 
 حجت، عیسی (1381). "حرفی از جنس زمان"، نشریه هنرهای زیبا، شماره 12.
 
 
 حجت، عیسی (1382). "آموزش معماری و بی ارزشی ارزش‌ها"، هنرهای زیبا، شماره 14.
 
 
حجت، عیسی (1383). "آموزش خلاق- تجربه 1381"، نشریه هنرهای زیبا، شماره 18.
 
 
حجت، عیسی (1390). مشق معماری، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.
 
 
 حسن‌زاده آملی، حسن (1377). هزار و یک نکته، چاپ چهارم، تهران:انتشارات رجا.
 
 
خان‌محمدی، محمدعلی (1389). بازشناسی و ارتقای آموزه‌های معماری پایدار بر مبنای اندیشه اسلامی، رساله دکتری معماری، تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
 
 
دورک، دانا. پی (1389). برنامه‌دهی معماری، مدیریت اطلاعات برای طراحی، ترجمه: امیرسعید محمودی، انتشارات دانشگاه تهران.
 
 
رنجبر کرمانی، علی محمد (1389). روش سامانه‌ای در طراحی معماری در پرتو بینش اسلامی، رساله دکتری معماری، تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
 
 
شیخ صدوق (381 ه). توحید، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
 
 
 طاقی، زهرا (1380). نگاهی به آموزش معماری در دوران معاصر، جلد چهارم، تهران: کنگره تاریخ معماری و شهرسازی.
 
 
عینی‌فر، علیرضا (1387). ضرورت‌ها و چارچوب‌های آموزش روش تحقیق در معماری، سومین همایش آموزش معماری، تهران: پردیس هنرهای زیبا.
 
 
گروت، لیندا و وانگ، دیوید (1384). روش­های تحقیق در معماری، ترجمه: علیرضا عینی­فر، انتشارات دانشگاه تهران.
 
 
گمپرتس، تئودور (1375). متفکران یونانی، ترجمه: محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
 
 
  لاوسن، برایان (1384). طراحان چگونه می‌اندیشند، ابهام زدایی از فرآیند طراحی، ترجمه: حمید ندیمی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
 
 
لنگ، جان (1381). آفرینش نظریه معماری، نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمه: علیرضا عینی‌فر، انتشارات دانشگاه تهران.
 
 
محمودی، سید امیر سعید (1377 و 1378). آموزش روند طراحی معماری، نشریه هنرهای زیبا، شماره 4 و 5.
 
 
 محمودی، امیرسعید (1383). تفکر در طراحی- معرفی الگوی تفکر تعاملی در آموزش طراحی، نشریه هنرهای زیبا، شماره 20.
 
 
مطهری، مرتضی (بی تا). آشنایی با علوم اسلامی، تهران: انتشارات صدرا.
 
 
مطهری، مرتضی (بی تا). انسان و ایمان، تهران: انتشارات صدرا.
 
 
میرمیران،‌ هادی (1374). معماری ایرانی، نشریه آبادی، شماره 19.
 
 
 میرمیران،‌ هادی (1375). میزگرد "از معماری گذشته چه درسی می‌توان گرفت"، نشریه آبادی، شماره 23.
 
 
 ندیمی،‌ هادی (1370). مدخلی بر روش‌های آموزش معماری، نشریه صفه، سال اول، شماره 2.
 
 
ندیمی،‌ هادی (1386). آیین جوانمردان و طریقت معماران؛ سیری در فتوت نامه‌های معماران و بنایان و حرف وابسته، کلک دوست، ده مقاله در هنر و معماری، چاپ اول، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری.
 
 
 نصر، سیدحسین (1385). در جست و جوی امر قدسی، ترجمه: سیدمصطفی شهرآیینی، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
 
 
نقره‌کار، عبدالحمید (1387). درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
 
 
 نقره‌کار، عبدالحمید (1392). خانه کعبه سلول بنیادی در طراحی نیایشگاه‌های مطلوب، قم: همایش شهر مطلوب.
 
 
نقره‌کار، عبدالحمید (1393). تعامل ادراکی انسان با ایده‌های فضایی- هندسی در معماری، تهران: انتشارات امیرکبیر.
 
 
 نقی‌زاده، محمد (1379د). زمین، وطن یا مال‌التجاره، مجموعه مقالات همایش زمین و توسعه شهری، تهران: مرکز تحقیقات و مطالعات شهرسازی و معماری.
 
 
نقی‌زاده، محمد (1386). جایگاه فرهنگ اسلامی در آموزش هنر، معماری و شهرسازی، تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.