نویسندگان

• عباس آذری ¹
• ناصر براتی ²

¹ پژوهشکده معماری، شهرسازی و هنر نظر

² بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

شهر به عنوان سیستمی پویا دارای ساختار و منطق فضایی خاص خود است. به همین دلیل برای شناخت ویژگی‌های شهر، بایستی به بررسی ساختار شهر پرداخت. ساختار شهر با توجّه به پیچیدگی‌های آن، نیاز به روش‌هایی برای مدلسازی دارد. روش چیدمان فضایی چنین شکل و ترکیبی از فضا الگوهایی را شناسایی می‌کند که می‌توانند برای مطالعه‌ی ساختارهای شهری و رفتار انسان مورد استفاده قرار گیرند. یکی از اهداف این پژوهش فهم الگوی جدایی فضایی در مراکز تاریخی است. نتیجه پژوهش نمایانگر این موضوع است که چیدمان فضایی می‌تواند بر مبنای عامل دید و دسترسی که بوسیله گراف شبیه‌سازی می‌گردد فضاهای آسیب‌پذیر را شناسایی نموده و یا در بحث طراحی فضاهای شهری قبل انجام هرگونه مداخله می‌توان اثرات اجتماعی آن را بررسی نمود. به عبارت دیگر روش چیدمان فضایی بر مبنای ترتیبات فضایی می‌تواند به عنوان چارچوبی تحلیلی برای حل جنبه اجتماعی مشکلات و معضلات شهری مثل جدایی‌های فضایی، عدم نظارت اجتماعی و ... بکار گرفته شود. در این پژوهش دو نمونه موردی تهران شهری با مداخلات زیاد و گسترش بی‌رویه و کرمان شهری که مداخلات و گسترش کمتری نسبت به تهران دارد در دوره قبل از مدرنیسم و کنونی مورد بررسی واقع شده‌اند که نتایج نشان می‌دهند که فضاهای منزوی در مرکز شهر تهران در دوره کنونی به وجود آمده است و در شهر کرمان کنونی در مرکز تاریخی شهر فضاهای منزوی کمتری را شاهد هستیم.

کلیدواژه‌ها

• الگوی جدایی فضایی
• مراکز تاریخی شهری
• چیدمان فضایی

عنوان مقاله [English]

Analysis of Spatial Segregation Pattern in Urban Historical Centers with Social-Spatial Approach (Case Study: Urban Centers of Tehran & Kerman)

نویسندگان [English]

• Abbas Azari ¹
• Naser Barati ²