نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ایرج اسدی ¹
• اسفندیار زبردست ²

¹ هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه مازندران

² دانشکده شهرسازی،دانشگاه تهران

چکیده

به رسمیت شناختن مناطق کلان‏شهری و نیز پرسش از نهادها و ساختارهای متناسب و اثربخش برای مدیریت و حکمروایی این گونه مناطق نزدیک یک قرن دغدغه فکری جدی اندیشمندان این حوزه بوده است. مطالعات نشان می‏دهد در بخش قابل توجهی از مدل‏های پیشنهادی که برای تجدید‏سازمان حکومتی این مناطق در ایران ارائه شده‏اند، بافتار فضایی و سیاسی خاص مناطق کلان‏شهری کشور کمتر مورد ملاحظه قرار گرفته‏اند. ازاین رو، هدف اصلی این مقاله یافتن آن دسته از مدل‏های منطقه‏ گرایی کلان‏شهری است که با تعریف جغرافیایی از مجموعه‏ های شهریِ کلان‏شهری و نیز ویژگی‏های ساختار سیاسی و مدیریت محلی و منطقه ‏ای کشور تناسب نسبی دارند. این مقاله بعد از بحث موجز درباره دلایل پرداختن به منطقه‏ گرایی کلان‏شهری، ابتدا به طرح گونه‏ شناسی‏های مختلف درباره منطقه‏ گرایی کلان‏شهری پرداخته و با بررسی تفصیلی چند گونه ‏شناسی مهم و شناخته شده به فهرست نمودن مدل‏ها و اشکال اصلی منطقه گرایی کلان‏شهری می‏پردازد. در ادامه تناسب و اثربخشی هر یک از مدل‏های منطقه ‏گرایی کلان‏شهری بر حسب دو تعریف عمده از «شهر»، یکی در معنای ناحیه ساخته‏ شده شهری یا کلان‏شهری و دیگری در معنای منطقه عملکردی شهری یا کلان‏شهری مورد بررسی قرار می‏گیرند. یافته‏ های تحقیق نشان می‏دهد برخی از مدل‏های منطقه ‏گرایی از پیش در کشور مورد استفاده بوده ‏اند با این حال از میان تمام مدل‏های مورد بررسی تنها سه مدل تاسیس سازمان‏های خدماتی منطقه ‏ای چندمنظوره، شورای منطقه‏ای و حکومت منطقه‏ای برای اداره یکپارچه مناطق کلان‏ شهری بزرگ تناسب و اثربخشی خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها

• "مجموعه ‏های شهری"
• "مناطق کلان ‏شهری"
• " مدل‏های منطقه‏ گرایی کلان‏شهری"
• "الحاق"
• " حکومت کلان‏ شهری"
• "حکومت منطقه ای"

عنوان مقاله [English]

Evaluation and introducing effective models of regionalism for integrated governing of Iran's metropolitan regions

نویسندگان [English]

• Iradj Asadie ¹
• Esfandiar Zebardast ²

¹ Faculty Member of Urban Planning Department, ,University of Mazandaran

² Faculty of Urban Planning,

چکیده [English]

The recognition of metropolitan regions as well as the question of appropriate and effective institutions and structures for the governance of them has been a serious intellectual concern for nearly a century. Reviews show that in a significant part of the proposed models for reorganizing the government of these regions, the specific spatial and political context of metropolitan areas in Iran have been less considered and therefore, in terms of theoretical and practical criteria for action in any governmental reorganization, the proposals presented suffer from methodological errors. Therefore, the main purpose of this article is to find those models of metropolitan regionalism that are in relative proportion with the geographical definition of metropolitan regions (majmoo-e-shahri kalanshahri) as well as the characteristics of local and regional territorial management of the country. This article, after a concise discussion of the reasons for dealing with metropolitan regionalism, discusses the various well-known typologies of metropolitan regionalism and provides a detailed list of main models of metropolitan regionalism. In the following, the appropriateness and effectiveness of each of the models of metropolitan regionalism in terms of two major definitions of "city", one in the sense of urban or metropolitan built-up area and the other in the sense of urban or metropolitan functional region are examined. The research findings show that among the different models discussed in this paper two models have been used in Iran before. Our findings show that among all the studied models, only three models will be appropriate and effective for integrated governance of metropolitan regions in Iran: multi-purpose regional district, regional council and regional government.

کلیدواژه‌ها [English]

• "Majmoo-e-shahri"
• "Metropolitan Regions"
• "Models of Metropolitan Regionalism"
• " Annexation"
• "Metropolitan government"
• "Regional government"