نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا آزاد تکچی علیا ¹
• محمد سعید ایزدی ²
• کورش آصف وزیری ³

¹ دانشگاه هنر تهران

² استادیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

³ دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

آنچه در طرح‌های توسعۀ شهر تهران ذیل خدمات محلی بررسی می‌شود، صرفاً محدود به خدماتی است که با عنوان خدمات هفتگانه مستقیماً توسط نهادهای عمومی و دولتی تأمین می‌شود. همین امر باعث شده است که در برخی محلات شهر تهران، پراکندگی خدمات تجاری محله‌ای به درستی صورت نگیرد و بخشی از جمعیت محله دسترسی مناسب به ویژه به صورت پیاده به خدمات تجاری محله‌ای نداشته باشند. بر این اساس، لازم است مداخلاتی توسط شهرداری در فرآیند توزیع و دسترسی (به ویژه به صورت پیاده) به خدمات تجاری محله‌ای در سطح محلات شهر تهران صورت گیرد. بر این اساس، این پژوهش با هدف تدوین برنامه راهبردی توزیع مکانی مناسب خدمات محله‌ای (با تاکید بر خدمات تجاری محله‌ای) مبتنی بر پیاده‌مداری در محلات شهر تهران صورت گرفته است. برای انجام این پژوهش که ذیل پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد، از رویکرد ترکیبی با غلبۀ روش کیفی استفاده شده است. به منظور جمع‌آوری داده از روش‌های اسنادی، داده‌های ثانویه، مشاهدۀ غیرمشارکتی، مصاحبۀ عمیق و پرسشنامه استفاده شده است. تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از تحلیل آماری، تحلیل محتوای کیفی و تحلیل تطبیقی صورت گرفته است. مطالعات این پژوهش نشان می‌دهد که ارتقای توزیع خدمات محله‌ای مبتنی بر پیاده‌مداری نیازمند تدوین و اجرای برنامه‌هایی در سه بازۀ کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است. در کوتاه‌مدت، لازم است دستورالعمل‌هایی مرتبط با توزیع خدمات تجاری محله‌ای، دسترسی به خدمات تجاری محله‌ای و نیازسنجی خدمات تجاری محله‌ای در برنامۀ توسعۀ محلات شهر تهران ذیل اسناد فرادست مربوطه تصویب و ابلاغ شوند. برنامه‌ها و اقدامات میان‌مدت جهت ارتقای توزیع خدمات محله‌ای مبتنی بر تعریف جایگاه شهرداری در فرآیند توزیع خدمات محله‌ای (از طریق صدور پروانۀ کسب یا تأمین فضای مورد نیاز این خدمات) در نظر گرفته شده است. برنامه‌ها و اقدامات بلندمدت نیز بر تغییر قوانین فرادست جهت تثبیت شهرداری به عنوان یکی از مراجع صدور پروانۀ کسب متکی هستند.

کلیدواژه‌ها

• خدمات تجاری محله‌ای
• توزیع خدمات
• دسترسی
• پیاده‌مداری
• ضوابط و دستورالعمل‌ها

موضوعات

• برنامه ریزی

عنوان مقاله [English]

Developing mechanisms for improving the distribution and access to neighborhood commercial services in Tehran

نویسندگان [English]

• Zahra Azad Takcho Olia ¹
• Mohammad Saeid Izadi ²
• Kourosh Asefvaziri ³

¹ Tehran University of Art

² Assistant Professor

³ Tarbiat Modares University

چکیده [English]

Commercial services constitute a significant part of the daily services of the residents of the neighborhoods. However, what is examined in the development plans of the city of Tehran under local services is only limited to the services that are directly provided by public and government institutions. This has caused the inappropriate distribution of neighborhood commercial services in some neighborhoods. Based on this, it is necessary for municipality to interfere in the process of distribution and access to neighborhood commercial services. Thus, this research aims to develop a strategic plan for the appropriate distribution of neighborhood commercial services.
This research, which is included under applied research, carried out using a mixed approach with the predominance of qualitative method. Documentary research, secondary data, non-participatory observation, in-depth interview and questionnaire have been used to collect data. Data analysis has also been done using statistical analysis, qualitative content analysis and comparative analysis. The studies show that improving the distribution of pedestrian-based neighborhood services requires the formulation and implementation of programs in short-term, medium-term and long-term periods. In the short term, it is necessary to approve and communicate guidelines related to the distribution of neighborhood commercial services, access to neighborhood commercial services, and the neighborhood development program of Tehran. Considering that currently the municipality has no intervention in the process of issuing licenses to commercial services, medium-term plans and measures to promote the distribution of neighborhood services based on the definition of the position of the municipality in the process of distributing neighborhood services (through the issuance of a license to acquire or provide space the requirement of this service) is considered. Long-term plans and measures also rely on the change of the laws in order to establish the municipality as one of the authorities for issuing business licenses.

کلیدواژه‌ها [English]

• neighborhood commercial services
• service distribution
• accessibility
• pedestrianization
• criteria and guidelines